Gitaarversterker kopen
Welke typen versterkers er zijn, verschillen, overeenkomsten, prijzen. Transistor, buizen, digitaal, ingebowde effecten? Lees er meer over!
- Versterkertypen
- Transistorversterkers
- Buizenversterkers
- Digitale versterkers
- Hybride versterkers
- Speakers
- Setjes
- Zakformaat
- Opties
- Wat krijg ik voor mijn geld
- Kiezen
- Links
Andere artikelen op deze site:
Als je elektrisch versterkt speelt heeft de hele keten, van gitaar t/m versterker en luidspreker invloed op de klank. Een goedkope gitaar zal beter klinken op een betere versterker, maar een dure gitaar klinkt door een slechte versterker óók slecht... Hier onder volgen wat tips en weetjes voor als je gaat shoppen voor een versterker.
Versterkertypen
Versterkers voor akoestische gitaren moeten het geluid zo onvervormd en
neutraal mogelijk weergeven. Hiervoor bestaan speciale versterkers. Ze hebben ook speciale luidsprekers om met name de hoge tonen van een staalsnarige akoestische gitaar te kunnen weergeven. Ze worden meestal gebruikt in combinatie met akoestisch-elektrische gitaren, die ingebouwde piëzo elementen hebben en een eigen voorversterker. In een akoestische gitaar versterker zit vaak een mooie galm (reverb), evt. een echo (delay) en soms nog een chorus. Dit zijn de meestgebruikte effecten voor akoestische gitaar. Ook qua toonregeling zijn ze vaak wat uitgebreider. Soms zit er nog een vorm van feedback-onderdrukking in (notch filter en/of fase schakelaar). Je hebt er ook met een microfoon ingang erbij. Daarop kun je dan ofwel je zangmicrofoon aansluiten, ofwel een extra microfoon om je gitaar te versterken. Een elektrische gitaar klinkt op zo'n versterker als een eiersnijder, scherp en kil. Vrijwel altijd zijn het transistor versterkers. Een enkele keer zit er een buisje in de voorversterker om het geluid "warmer" te maken. Distortion, overdrive en dergelijke effecten zul je op zo'n versterker niet vinden!
Foto: een AER akoestische gitaar versterker, één van de beste (en duurste...) in zijn soort met twee kanalen, extra microfooningang, DI output, digitale galm, chorus, delay, enz. enz.
Voor een elektrische gitaar heb je transistorversterkers ("solid state"), buizenversterkers ("tube amps" of "valve amps"), digitale versterkers en hybride versterkers.
Transistorversterkers
Vroeger waren er uitsluitend buizenversterkers. De transistorversterker kwam in de sixties, van de vorige eeuw, op als goedkoop alternatief. De eerste transistorversterkers waren minder betrouwbaar en klonken een stuk slechter dan de toenmalige buizenversterkers. Ze klonken erg clean. Als er een overdrive of distortion in zat, klonk die erg scherp en goedkoop, zoals een goedkope fuzzbox. Daar is ondertussen véél aan veranderd. Moderne transistorversterkers hebben schakelingen om de klank van buizen te imiteren en kunnen uitstekend klinken. Voordeel is de geringere prijs, minder gewicht, en de betrouwbaarheid (er hoeven geen kwetsbare buizen verwisseld te worden).
Buizenversterkers
Zoals gezegd waren er vroeger geen andere versterkers. Nog steeds hebben veel gitaristen een voorkeur voor de "warme" buizensound. Of dit mede wordt ingegeven door de warmte-ontwikkeling van een buizenversterker? Een goed ontworpen "lampenbak" kan inderdaad een prettig soort vervorming opwekken bij oversturing, die ook reageert op je speelstijl. Afhankelijk van het ontwerp zijn er echter grote verschillen in klank tussen de ene en de andere versterker! Buizenversterkers zijn kwetsbaarder dan transistorversterkers. Vooral vervoeren als ze nog warm zijn kan de buizen beschadigen. Om de zoveel tijd (1 jaar tot ... jaar, afhankelijk van het gebruik) moeten de buizen vervangen worden en moet de zaak opnieuw worden afgeregeld door een vakman. Op deze manier onderhouden kunnen ook buizenversterkers tientallen jaren meegaan. Andere nadelen zijn gewicht, door de zware transformators) en de hogere prijs.
Digitale versterkers
In enkele moderne versterkers wordt computertechniek ("digital modelling") gebruikt om de ouderwetse buizensound te simuleren. Voordeel van deze techniek is dat in principe iedere bestaande versterker geïmiteerd kan worden met één apparaat. De ze versterkers zijn het stadium van speelgoed al flink voorbij. De nieuwste klinken verbazend goed en komen angstig dicht bij de sound van de originelen. Omdat ze programmeerbaar zijn zijn ze enorm flexibel. Meestal zijn ook veelgebruikte effecten als chorus en delay al ingebouwd. Ook ideaal voor (thuis-)opname situaties.
Hybride versterkers
Hier worden versterkers mee bedoeld die een combinatie van technieken gebruiken. Music Man bouwde in de vroege seventies al versterkers met buizen eindtrap en transistor voorversterkers. Marshall bouwt nu versterkers met een buisje in de voorversterker en met een transistor eindtrap: de "Valvestate" serie. Er zijn ook digitale versterkers met een echt buisje er in...
Speakers, cabinets
De luidspreker en luidsprekerbox bepalen ook voor een groot deel het geluid. Oefenversterkers met een 8' (acht inch) speaker zullen nooit zo vol en vet klinken als een box met 4 x 12' speakers! In het algemeen kun je zeggen: hoe groter de doorsnee van de speaker, hoe meer bassen. Een grotere speaker begint vaak pas lekker te klinken bij een groter volume. Een 4x12' kast is dus niet erg geschikt voor de huiskamer. De meest gangbare maat is 12'. 10' Klinkt wat scherper en doordringender. 15' wordt wel voor warme jazzy sounds gebruikt. 8' is gangbaar voor kleine oefenversterkertjes. Top-merken speakers: Electrovoice, Celestion, Eminence, Fane, Jensen. In veel goedkopere combo's zit een "eigen merk" speaker. Als je die door een betere vervangt val je vaak om van verbazing! Een betere speaker geeft een stuk meer volume per Watt input. Zo kan het zijn dat je 30W versterker met een betere speaker plotseling even hard klinkt als een 100W! Een gitaarluidspreker is absoluut geen HiFi speaker. Hij moet bestand zijn tegen harde geluidspieken en langdurige zware belasting. Daarom heeft hij een stugge conusophanging en een zeer beperkte toonomvang, vaak maar 200 - 5000Hz, met sterke pieken in het middengebied. Verschillende speakers hebben een heel eigen klank. Uitproberen dus wat je bevalt!
In een akoestische gitaarversterker vind je vaak aparte speakers voor de lage en voor de hoge tonen. Voor de hoge tonen is dan een hoorn of piëzo-hoorn luidsprekertje gemonteerd.
Setjes
Je hebt "combo versterkers" (afko van "combination") waarin versterker en luidspreker(s) in één behuizing zitten, maar ook losse versterkers: zgn. "tops" met losse boxen "cabinets" of zelfs een losse voorversterker "pre amp", losse eindtrap en losse box(en). Stapel je de boxen op elkaar dan spreekt men over een "stack". Een set samengesteld uit losse componenten is aanmerkelijk duurder dan een combo. Voordeel is dat je exact kunt bepalen wat je wil: voor de "profs" of rijke amateurs...
Zakformaat
Als het je alleen gaat om thuis oefenen of op reis wat pielen met je gitaar op je hotelkamer, zijn er nog meer opties. Versterkertjes in zakformaat en op batterijen met een koptelefoon bijvoorbeeld. Vaak met effecten in stereo, klinkt super! Als je veel werkt met opnemen via je computer zijn er ook interfaces (oa. van Line 6) om je gitaar op je computer aan te sluiten. De effecten klinken dan via software en je hoort jezelf via koptelefoon of je computer speakers.
Opties
Andere termen die je tegen gaat komen in de muziekwinkel:
-
Reverb, ofwel nagalm. In sommige versterkers zit een galmveer, in de nieuwere soms een digitale reverb. Maakt het geluid wat ruimtelijker.
-
Effects Loop: Mogelijkheid om je effecten áchter de voorversterker aan te sluiten. Dit komt de sound vaak ten goede.
-
Channel Switching: Schakelen tussen verschillende "kanalen" van je versterker. Vaak dmv een bijgeleverde voetschakelaar, "footswitch". Zo kun je snel overgaan van bijv. een clean geluid naar overdrive of distortion. Bij digitale versterkers is vaak een MIDI-schakelbord nodig voor de afstandsbediening.
- Effecten: Roland Jazz Chorus vesterkers zijn beroemd om hun fraaie ingebouwde stereo chorus. Bij oudere versterkers zit er wel eens een tremolo ingebouwd. Veel digitale versterkers hebben delay, reverb, chorus en nog véél meer aan boord.
Als de ingebouwde effecten je bevallen is dat natuurlijk perfect. Als je ze niet gebruikt, of als ze qua kwaliteit onbruikbaar zijn, kun je beter je geld besteden aan een versterker zonder effecten voor hetzelfde geld... Om effecten live te kunnen gebruiken moet er een pedaal of pedalenbord bij, zodat je met je voeten de effecten kunt bedienen.
Wat krijg ik voor mijn geld?
Tot € 250
Dit zijn de oefenversterkers. Klein, makkelijk te transporteren. OK voor
thuis, misschien nog voor de repetitie, maar niet voor op het podium.
Meestal transistorversterkers van rond de 25W met een 8' of 10' speaker.
Ingebouwde effecten: probeer uit of ze bruikbaar zijn, koop er anders liever een
los effectkastje bij (trapdoos).
€ 250 - € 500
Meestal combo's, voornamelijk transistor. Rond de 50W, 12' speakers
voor een vollere sound. Soms kanaalschakeling, reverb of andere effecten.
€ 500 - € 1000
Hier begint het serieus te worden. Je ziet voor deze bedragen ook buizenbakken,
hybrids en digitale modellen. Ook losse tops met cabinets met een hoop
power: 100W en meer. Soms meerdere 12' speakers, kwalitatief goede
ingebouwde effecten.
€ 1000 en meer
Nu begint het duur te worden. Mesa Boogies, Marshalls, Soldano's, rack-modellen,
losse voorversterkers, handgemaakte versterkers met handgemaakte prijzen,
alles is mogelijk in deze prijsklasse. Voor de kenners en de profi's.
Kiezen
Neem je eigen gitaar mee naar de winkel (als je tenminste een goede hebt), probeer veel uit en gebruik je oren. Als je niet je eigen gitaar meeneemt, neem dan een gitaar die er zo veel mogelijk op lijkt in de winkel. Een Strat klinkt op dezelfde versterker totaal anders dan een Les Paul, om maar iets te noemen. Probeer goedkope, maar ook dure versterker modellen. Ook als je er (nog) geen geld voor hebt. Met een goede versterker kun je erg lang doen, als je er na een paar maanden achter komt dat die duurdere toch wel erg veel beter klonk, heb je spijt. Speel zacht, maar ook op een flink volume. Zwaardere versterkers klinken pas goed als je wat "gas" geeft! Probeer het vervormde geluid, maar óók het cleane. Kijk of het ook clean blijft bij een hoger volume. Probeer de toonregeling uit: is er prettig mee te werken, krijg je een goed geluid voor clean én voor vervormd?
Als je pas begint met gitaar spelen weet je nog niet zo goed waar je op moet letten. Laat je adviseren door een ervaren iemand met dezelfde muzieksmaak als jij.
© Sander Sanders
Donatie
Dit is een gratis site, die al sinds 2003 voortdurend wordt uitgebreid en geactualiseerd. Als jij ook wilt dat dat zo blijft, doe dan een donatie aan Popschool Maastricht >>
Bijgewerkt op: 5 November, 2023