Muzikale ezelsbruggetjes

Hoewel sommige ezelsbruggen bijna zo ingewikkeld zijn als het probleem dat ze zouden moeten oplossen, hier onder tóch een verzameling. Die is in de loop van de tijd aangevuld met bijdragen van gebruikers van deze site. Weet je nog een goede ezelsbrug die met muziek te maken heeft? Mail dan even!

De elementen van muziek

MoSTeRDVaK (ofwel: het vak muziek is een mosterdvak...)

• M = melodie
• S = samenklank (harmonie)
• T = tempo
• R = ritme
• D = dynamiek
• V = vorm
• K = klankkleur (timbre)

De modale ladders (kerktoonladders)

• Ik Doe Flink Lang Met Alle Lokkers
• In De Partituren Lezen Muzikanten Alle Ladders
• Ion Doet Friese Liedjes Mixen Als (een) Locomotief
• Iedere Domme Fruitvlieg Laat Mooie Appels Lopen (Liggen)
• If Dora Plays Like Me All's Lost
• I Don't Particularly Like Modes A Lot
• I Don't Play Loud Music After Lunch
• I Don't Play Like My Aunt Lucy

De eerste letters van deze zin geven de eerste letters van de modale toonladders aan in de juiste volgorde. Ionisch, Dorisch, Phrygisch (Frygisch), Lydisch, Mixolydisch, Aeolisch en Lokrisch. Ionisch begint op de eerste toon van de majeurladder, Dorisch op de tweede, enzovoorts.

De stemming van de snaren van de gitaar

De snaren van een gitaar, van de dikste naar de dunste snaar:

• Een Aap Die Graag Bananen Eet
• Een Aap Die Geen Bananen Eet
• Een Aap Doet Gek Bij Eten
• Een Andere Dag Gaat Benny Eten
• Een Arme Dame Ging Bessen Eten
• Een Aardige Dame Gaat Brood Eten
• Eet Alle Dagen Goed Brood, Evert
• Eet Alle Dagen Grote Borden Erwtensoep
• Eet Alle Dagen Gort Beste Elvis
• Eet Alle Dagen Ge-Bakken Eieren
• Eerst Aan De Grens Brood Eten
• Eddy Ate Dynamite , Good Bye Eddy
• Even A Dummy Gets Brains Eventually
• Even Apes Dismiss Green Bananas Early
• Eat All Day Go to Bed Early
• Elke Andere Dag Gaat Bokito Eten
• Een Aanvang(er) Der Gitaar Begint Eenvoudig
• Een Aan De Gitarist Bekende Ezelsbrug

Eigenlijk moet je tellen van dun naar dik, de dunste snaar wordt namelijk de eerste snaar genoemd:

• Een Beer (Boer) Geeft De Aap Eten
• Elf Bananen Gaat Die Aap Eten
• Een Betere Gitaar Door Alle Eeuwen
• Every Bible Gets Dusty After Easter
• Easter Bunny Gets Drunk At Easter
• Een Boer Gaat Dikwijls Appels Eten

Stemming snaren ukelele

• Good Cooks Eat A lot
• Geef Cora Een Appel
• Gekke Corrie Eet Alles
• Gekke Cavia's Eten Aardappels

Snaren viool

• Geef De Aap Eten (G is de laagst klinkende snaar)
• Een Aapje Doet Gek (andersom, van hoog naar laag)

Stemming altviool

• Altviolisten Doen Geen Concerten (ADGC, van hoog naar laag)

Snaren cello

• Al Die Gekke Cello's (Celli)
• Ach Die Grote Cello (van hoog naar laag)

Stemming contrabas

• Geen Dilettant Achter Een contrabas (GDAE, van hoog naar laag)
• Geef Die Aap Een contrabas (idem)
• Een Aap Die Gaapt (EADG, van laag naar hoog)

De vingers van de rechterhand, voor gitaristen, vanaf de duim

P(R)IMA, PUMA

Voor het benoemen van de vingers van de rechterhand worden afkortingen van de spaanse woorden voor de vingers gebruikt: P(ulgar), I(ndice), M(edio), A(nular). Een ezelsbruggetje om dit te onthouden is het sportmerk Puma. Maak nu van de u een i!
Een ander ezelsbruggetje: als je je duim gestrekt houdt is dat een teken van "Prima!". Prima -> PIMA.

Kwintencirkel

Frédéric Chopin Ging Door Als Een Bezetene (want hij kon maar niet ophouden met componeren). Dit zijn de kwinten van F t/m B, zie de figuur hier onder. Als je er nog een keer "Ging Door Als Een Bezetene" achter zet, maar dan met steeds een mol er achter, heb je de hele kwintencirkel compleet.

Figuur uit "Ontdek de muziek" , Roel Grit

De kruisentoonsoorten, rechtsom: Geef Die Aap Een Bord Fis Ciska. De majeurladder van G heeft 1 kruis, die van D 2 enz. Nog een: Geef De Aap Een Brom Fiets.

De mollentoonsoorten, linksom: Frans Bestelt Esters Asters Desnoods Gesneden Cesters. De majeurladder van F heeft 1 mol, die van Bb 2 enz. Of: Finnen Beschouwen Esten As (Als) Deskundige Geschiedschrijvers

Mollen en kruisen

Een kruis staat boven op de kerk en een mol zit in de grond.
Zo kun je makkelijk onthouden of een noot een halve toon omhoog gaat of omlaag bij een mol (b) of kruis (#). Bij een mol gaat de toon dus een halve toon omlaag omdat een mol in de grond zit en dus laag.

Volgorde van de kruisen achter de sleutel

• F.C. Groningen Draaft Achter Elke Bal
• Frits Cornelis Geeft Die Arme Een Brood
• Father Charles Goes Down And Ends Battle
• Father Christmas Gives Dad An Electric Blanket
• Frédéric Chopin Ging Door Als Een Bezetene (want hij kon maar niet ophouden met componeren).

De volgorde van de kruizen: Fis, Cis, Gis, Dis, Ais, Eis, Bis

Volgorde mollen achter de sleutel

• De volgorde van de kruisen omkeren:
  Fis, Cis, Gis, Dis, Ais, Eis, Bis wordt dan:
  Bes, Es, As, Des, Ges, Ces, Fes
• Boeren Eten Alle Dagen Gewoon Corn Flakes
• Battle Ends And Down Goes Charles’ Father
• Blanket Explodes And Dad Gets Cold Feet

   

De volgorde van de mollen: Bes, Es, As, Des, Ges, Ces, Fes

Volgorde kruisen-toonsoorten:

• De volgorde van de mollen omkeren:
  Bes, Es, As, Des, Ges, Ces, Fes wordt dan:
  Fis, Cis, Gis, Dis, Ais, Eis, Bis
• (Carel) Geeft Daantje Altijd Een Bordje Fis Cis (Vissies)
• Geef De Arme Een Bord Fis, Cisca
• Geef Die Aap Een Brom-Fiets Cadeau

• Go Down And Eat Breakfast First

Hoofdletter(s) van elk woord geven de grondtonen van toonladders met kruisen en wel: eerste woord voor toonladder met één kruis tweede woord voor toonladder met twee kruisen, G groot heeft één kruis, D groot twee, enzovoorts.

Toonsoort bepalen kruisen-toonsoorten

De majeurtoonsoort ligt een halve toon boven het laatste kruis achter de sleutel. Voorbeeld: 4 kruisen (Fis, Cis, Gis, Dis) de toonsoort ligt een halve toon boven de Dis en is dus E.

Volgorde mollen achter de sleutel en toonsoorten

• (Carel) Fietst Best Eng, Antwoordt Desiree Geschrokken (= Mollen)
• Finnen BESchouwen EStlanders AS DESkundige GESchiedschrijvers CESar
• Frans BEStelt ESthers ASters DESnoods GESneden CESters
• Frits Bestudeert Essentiële Astrologie Desnoods Festiviteiten Geschiedenis
• Friese Boeren Eten Alle Dagen Gort
• Friese Boeren Eten Alle Dagen Grauwe Capucijners
• Frits Besproeit Esthers Asters Desnoods Gestaag Ces keer
• Flink BESchonken EScortdames ASsisteren DESondanks GESchikt
• Frans BEStelt ESpresso AS DESert GEServeerd

Elk woord in deze zinnetjes staat voor een majeur toonsoort. (Carel = C; Geeft = G; Daantje = D, etc) Eerst tel je het aantal voortekens van een stuk. Dan zoek je in het bijbehorende zinnetje het goede woord. Het stuk staat in die toonsoort of in de bijbehorende mineur toonsoort. Carel = geen mollen of kruisen: C groot, niet meetellen dus!

De volgorde van de mollen achter de sleutel is dezelfde: Bes, Es, As, Des, Ges.

Toonsoort bepalen bij mollen-toonsoorten

De op één na laatste mol is de (majeur-) toonsoort.
Voorbeeld: drie mollen Bes, Es, As. De toonsoort is dan Es. Je hoeft dan alleen te onthouden dat één mol de toonsoort F is.

Toonsoorten

Van Majeur naar Mineur is drie kruisen eraf (of bij mollen: drie mollen erbij)
Als je het aantal voortekens snel wilt weten van de mineur toonsoort t.o.v. de majeur toonsoort, trek er dan drie kruisen af. Voorbeeld: D groot = 2 kruisen, D klein = 2 kruisen - 3 kruisen = 1 mol

Zelfde toonhoogte: regel van samen 12
Als een toonsoort 5 mollen heeft, kun je die toonsoort ook schrijven met 7 kruisen (5 plus 7 is samen 12). Des groot (5 mollen) is dus C# groot (7 kruisen), 6 kruisen = 6 mollen: Fis groot is Ges groot, enzovoorts.

Halve toon hoger of lager: regel van 7
Vaak weet je van bepaalde toonsoorten wel het aantal kruisen/mollen. Daarmee kun je van andere toonsoorten het aantal afleiden. B.v. C heeft geen kruisen/mollen. Dan heeft de toonladder van Cb 7 mollen (7- 0=7), de C# ladder 7 kruisen (7+0=7).

Toonsoort D heeft 2 kruisen, dus Db heeft 7-2=5 mollen, en D# heeft 7+2=9 kruisen. Volgens het regeltje van "samen 12" zou je D# ook als Eb kunnen schrijven en dan met 12-9=3 mollen. Een stuk praktischer natuurlijk!

Stel toonsoort B weet je niet, maar je weet dat Bb 2 mollen heeft, dus heeft B 7-2=5 kruisen.

Piano toetsen

• Bij de TWEE zitten C, D en E
• C voor TWEE

Op een piano toetsenbord zitten de noten C, D en E bij de twee zwarte toetsen. Bij de DRIE zitten ze dus NIE!

Of: de twee zwarte toetsen naast elkaar zijn een Duo, er tussen in zit de D.

Charlotte Drinkt Elf Flessen Giftige Aardbeien - Bessen Cap (= Sap)
= CDEFGABC
De noten van laag naar hoog en als je bij Cap bent begint het opnieuw en staat de C van Cap voor Charlotte Drinkt etc.

• MiFaatje en SiDootje zitten samen in een bootje
• de FaMilie SiDonia

mi-fa en si-do is slechts een halve toonsafstand bij de rest is er altijd één toon tussen.

• Eet Friet Bij Cor
• Eet Fruit Behalve Citroenen
• BeCEF (Besef)
• EFfe BaCardi

Tussen E en F en tussen B en C zit een halve toonsafstand.

• A tot en met G en de rest doet niet mee
• Van A tot en met G musiceren we mee

In de muziek gebruik je maar 7 letters voor de nootnamen.

Noten op de notenbalk, G-sleutel

• Every Good Boy Does Fine
• Every Good Bird Does Fly
• Elvis' Gitar Broke Down Friday
• Every Good Boy Deserves Fruit
• Eergister Bakte Dirk Frietjes
• Eet Groenten Bij De Friet
• Een Gekke Boer Die Fietst
• Een Goede Band Drinkt Fris
• Een Grote Boer Drinkt Fanta
• Een Grote Broer Doet Flauw
• Een Goede Boer Dorst Flink
• Eerst Goed Boeren Dan Fluiten
• Een Gekke Boer Drinkt Frietsaus
• Ernie Geeft Bert De Fiets
• Engels Golfen Beter Dan Fransen

de volgorde van de 1e letters van de woorden is gelijk aan de volgorde van muzieknoten die op de lijnen liggen in de G-sleutel. Je moet wel opletten dat je deze ezelsbrug niet verwart met de noten tussen de lijnen: FACE

Fietsen Door België Geeft Energie
De noten door de lijnen van de G-sleutel, maar nu van boven naar beneden.

FACE
Van onder af gezien zijn de noten tussen de lijnen van de G-sleutel: F, A, C en E

Noten op de notenbalk, F-sleutel

De noten op de lijnen:

• Ga Buiten De Flamingo Aaien
• Gisteren Begonnen De Feest-Avonden

De noten tussen de lijnen:

• Aap Cees Eet Groente

Hele en halve rusten

• Een halve worst kan niet hangen, een hele wél (Of je worst lust?)
• Een hanger duurt langer
• Hele rust is een HANGmat en een halve een poef (die op de grond ligt)

Dit is om de rusten van muziek te onthouden. Je hebt een rust van 4 tellen en die hangt aan de 4de lijn van de notenbalk. De rust van 2 tellen is een hoedje op de 3de lijn. De hanger op de vierde lijn is dus altijd langer. Een hanger duurt langer.

Intervallen

Welke zijn groot/klein en welke zijn rein/overmatig/verminderd? Antwoord: als er een "S" in de naam van het interval zit zijn ze groot of klein:

• Secunde
• tertS
• Sext
• Septiem

Bovenstaande zijn dus groot of klein. Deze intervallen:

• prime
• kwart
• kwint
• oktaaf

Zijn rein, verminderd of overmatig. Let op: voor de intervallen groter dan een oktaaf (none, decime enz.) klopt het niet meer!

Intervallen op het gehoor herkennen

Intervallen zingen of op je gehoor herkennen is moeilijk. Onthoud de eerste twee tonen van de volgende liedjes als je ze wilt herkennen.

Stijgende intervallen:

Dalende intervallen:

C sleutels

Er zijn 5 C-sleutels: de baritonsleutel op de bovenste lijn, de tenorsleutel op de 2e lijn van boven, dan de altsleutel, mezzosopraansleutel en tot slot de sopraansleutel op de onderste lijn. Ezelsbruggen:

• Beweeg Twee Armen Met Souplesse
• Baritons Tegen Alten Mogen Soleren

Donatie

Dit is een gratis site, die al sinds 2003 voortdurend wordt uitgebreid en geactualiseerd. Als jij ook wilt dat dat zo blijft, doe dan een donatie aan Popschool Maastricht >>

Bijgewerkt op: 19 Juni, 2024